روزی برای نام‌گذاری نوزادان
فرانک فراهانی‌جم
1 آبان 1400
مراسم نام‌گذاری در ایران
یکی از رسوم به‌جای مانده از برگزاری مراسم نام‌گذاری به شیوه سنتی در مناطق مرکزی کشور و به‌ویژه استان‌های اصفهان و شیراز این است که در روز هفتم تولد نوزاد یک مراسم غیررسمی برای انتخاب نام و با حضور اقوام درجه‌یک خانواده انجام می‌شود تا در شب دهم تولد نوزاد مراسم رسمی نام‌گذاری برگزار شود. در این شب از همه اعضای خانواده و اقوام و دوستان و آشنایان دعوت می‌شود در مراسم نام‌گذاری حاضر شوند. سپس اسم‌های پیشنهادی روی کاغذهای جداگانه‌ای نوشته شده و در بین صفحات قرآن قرار می‌گیرد تا بزرگ خانواده با باز کردن یک صفحه، یک نام را از میان نام‌های نوشته‌شده انتخاب کند. پس از انتخاب نام، یکی از مؤمن‌ترین افراد جمع، در گوش راست نوزاد اذان و در گوش چپ او اقامه می‌خواند و نام انتخاب‌شده برای نوزاد را چندین بار در گوشش تکرار می‌کند. سپس صورت نوزاد را بوسیده و او را به نفر سمت راستی خود می‌دهد تا او هم نوزاد را نوازش کند و به این ترتیب همه برای لحظاتی نوزاد را در آغوش گرفته و هدیه‌ای به او می‌دهند تا در انتها نوزاد به آغوش مادرش سپرده می‌شود.
یکی از سنت‌های جالبی که همچنان در میان اقوام ترکمن مرسوم است این است که اگر در میان اعضای خانواده کودکِ تازه متولد شده، فردی از دنیا رفته باشد، حتماً باید نام او را بر روی نوزاد بگذارند و به این ترتیب نام افراد در بین ترکمن‌ها، همیشه زنده مانده و از فردی به فرد دیگر منتقل خواهد شد. اگر نوزاد به نام یکی از پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها نام‌گذاری شود، جشن مفصلی برای روز نام‌گذاری او برگزار خواهد شد که همه اعضای خانواده و بستگان در آن جشن حضور خواهند داشت.
آداب و رسومی از گوشه و کنار دنیا
در ژاپن، چین و کره که آداب و رسوم مشترکی دارند مراسم نام‌گذاری در روز هفتم تولد نوزاد برپا می‌شود. در این مراسم سنتی نام و نام خانوادگی نوزاد انتخاب شده و با توجه به اینکه حروف چینی این قابلیت را دارند که می‌توان آن‌ها را به شکل‌های گوناگونی تلفظ کرد نام نوزاد به زبان چینی بر روی مدرک شناسایی اصلی آن‌ها حک خواهد شد. در این کشورها حتماً باید با غذای مخصوص مراسم روز نام‌گذاری از مهمانان پذیرایی کنند، اگرچه در بسیاری از کشورها نام خانوادگی پدربزرگ به‌عنوان نام خانوادگی فرزند پذیرفته می‌شود، اما در بعضی از کشورها می‌توان نام خانوادگی مادر را به‌عنوان نام خانوادگی کودک تازه متولد شده انتخاب کرد که انتخاب نام خانوادگی نیز براساس توافق والدین در روز نام‌گذاری و هم‌زمان با انتخاب نام انجام خواهد شد. البته در تعدادی از کشورها همچون کشور سوئد و نروژ نام خانوادگی مادر فرزند، نام خانوادگی او خواهد بود.
هندی‌ها نیز ازجمله اقوام پایبند به سنت‌های قدیمی هستند. در کشور هند در روز دوازدهم تولد نوزاد مراسم نام‌گذاری برگزار می‌شود که اغلب با اجرای آتش‌بازی همراه است. در این مراسم پدر نوزاد نام کودک را در گوش‌هایش زمزمه کرده و سپس نام انتخاب‌شده را به همه اعلام می‌کند. علاوه بر این براساس نشانه‌های نجومی نیز نام دیگری برای کودک انتخاب می‌شود. نشانه‌های نجومی در زبان هندی، مجموعه علائمی هستند که می‌توانند نشان‌دهنده زمان و مکان تولد هر فرد باشند. از این نام تنها در برگزاری مراسم و مناسک خاص که در زمان آینده برای هر فرد یا توسط خود او برگزار خواهد شد، استفاده می‌شود. به این ترتیب هر فردی که در کشور هند متولد شده باشد دارای دو نام است. در بعضی از اقوام هندی انتخاب نام رسمی کودک بر عهده خواهر پدر نوزاد یا عمه اوست.
با اینکه نام‌گذاری کودک تازه متولد شده به اسم پدر و مادر یا پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها در فرهنگ آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها سنتی پذیرفته‌شده و قابل‌قبول است، در فرهنگ اغلب اقوام آسیایی چنین رسمی پسندیده نیست. آن‌ها بر این باورند که هیچ فردی نباید به اسم یکی از بزرگ‌ترهای خانواده صدا زده شود و این به این معنی است که شما وقتی فرزندتان را به اسم کوچک پدر و مادر خانواده صدا می‌زنید، نوعی بی‌احترامی به آن‌ها تلقی می‌شود.
در بعضی از کشورها افراد بر این باورند که تا زمانی که باقیمانده بند ناف از بدن نوزاد جدا نشده است، این کودک هویت حقیقی ندارد و به همین علت مراسم نام‌گذاری بعد از اینکه انتهای بند ناف از بدن نوزاد جدا شد، برگزار خواهد شد. در سریلانکا در این مراسم علاوه بر اعلام نام نوزاد به‌صورت رسمی، موهای سر کودک به‌طور کامل تراشیده شده و مقداری فلفل کوبیده شده و مغز دانه قهوه به کودک داده می‌شود که نمادی از آرزوی والدین برای داشتن عمری طولانی و زندگی توأم با خوشبختی برای فرزندشان است. در کشورهای آفریقایی نیز دو نام یکی در روز تولد هر نوزاد و دیگری در روز برگزاری مراسم نام‌گذاری که 40 روز پس از تولد برگزار می‌شود، انتخاب می‌شود. در این کشورها، اغلب نام‌گذاری براساس وقایع و حوادث زمان تولد یا براساس آرزوهای والدین انجام می‌شود. آن‌ها تا 40 روز کودک را به همین نام صدا می‌زنند و پس از آن با برگزاری مراسمی نام اصلی کودک را برای او انتخاب می‌کنند.
یونانی‌ها نیز مراسم نام‌گذاری را در روز هفتم یا دهم پس از تولد برگزار می‌کنند و اغلب نام‌گذاری پسرها دیرتر از دخترها انجام خواهد شد. معمولاً برای نخستین فرزند پسر خانواده نام پدربزرگ و برای نخستین فرزند دختر خانواده نام مادربزرگ انتخاب می‌شود و سایر فرزندان نیز به نام دیگر اقوام و خویشاوندان نام‌گذاری می‌شوند.
جام جم آنلاین
رسوم نام‌گذاری آداب نام‌گذاری نوزاد آیین‌های اسم‌گذاری کودک سنت‌های اقوام ایرانی فرهنگ ملل
